Ministria e Shëndetësisë, OBSH dhe UNICEF bëjnë thirrje për veprim për ta parandaluar epideminë e fruthit

Shkup, 21 prill 2022 – Ministri i Shëndetësisë, Bekim Sali, në konferencën e sotme të përbashkët për media me Përfaqësuesen e UNICEF-it, Patricia Di Xhovani dhe ekspertin e OBSH-së për imunizim, Goran Koçinski, i prezantoi të dhënat e fundit për mbulimin me vaksina të rregullta për fëmijë, duke theksuar se është me rëndësi thelbësore mbrojtja në kohë të duhur, veçanërisht për foshnjat dhe fëmijët e moshës parashkollore. Ai informoi se edhe pse në periudhën e kaluar për shkak të pandemisë me Kovid-19 sistemi shëndetësor është përballur me sfida të shumta dhe në disa nga pikat e rregullta të vaksinimit është realizuar vaksinimi kundër Kovid-19, megjithatë vaksinimi i rregullt vazhdon të realizohet sipas kalendarit të imunizimit.

“Të dhënat tregojnë se gjatë vitit 2020 ka pasur një mbulim jashtëzakonisht të ulët në nivel shtetëror të vaksinës MMR (FSHR), me 63% për dozën e parë dhe 68,5% për dozën e dytë. Ministria e Shëndetësisë dhe institucionet shëndetësore që e administrojnë vaksinimin, në përpjekjet për fuqizimin e vaksinimit, arritën të rrisin mbulimin në vitin 2021, në mënyrë që për dozën e parë të vaksinës MMR të arrihet përqindja prej 70.4%, ndërsa për dozën e dytë 80.4%. Për dallim nga viti 2020, kur në disa komuna është shënuar mbulim nën 50%, në vitin 2021 mbulim nën 50% është shënuar vetëm në Kumanovë.

Në vitin 2021 mbulim i lartë me dozën e parë të MMR është shënuar në Prilep 98%, Koçan 95,5, si edhe në qytetet tjera”, deklaroi Bekim Sali, ministër i Shëndetësisë.  

Megjithatë, ky mbulim është larg përqindjes së duhur prej 95% të personave të vaksinuar, në mënyrë që të arrihet imunitetin dhe mbrojtjen kolektive në komunitet.

Mbulimi më i ulët krahasuar me të gjitha vaksinat e tjera është vaksina kundër fruthit, rubeolës dhe shytave. Fruthi është një nga sëmundjet më ngjitëse të rrugëve të frymëmarrjes, që mund të çojë në komplikime të rënda, ndonjëherë të përhershme, si pneumonia, ënjtje të trurit, shtrim në spital dhe vdekja. Ai është veçanërisht i rrezikshëm për fëmijët nën 5 vjeç.

“Edhe pse shkallët e fundit të vaksinimit nga viti 2021 premtojnë përmirësime në krahasim me vitin 2020, megjithatë kjo nuk është e kënaqshme. Më alarmues është mbulimi nacional i vaksinës kundër fruthit, rubeolës dhe shytave. Këto norma janë dukshëm më të ulëta se mbulimi në vitin 2018 (MRP1 - 74,8% dhe MRP2 - 93,8%), kur vendi u përball me epideminë e fruthit, e cila shkaktoi 4 vdekje të fëmijëve të moshës 5 vjeç e gjysmë deri në 13 muaj. Të gjithë ishin të pavaksinuar me vaksinën MMR. Nivelet e ulëta të imunizimit rutinë ngrenë shqetësimet se një epidemi e fruthit është e mundur dhe ne nuk duhet të presim që ajo të ndodhë.” – tha Patricia Di Xhovani, Përfaqësuese e UNICEF-it.

Ekziston një hezitim ndaj vaksinave MMR, që është rezultat i dezinformatave agresive, të cilat janë hedhur poshtë me argumente. Gjithashtu, edhe pse shërbimet rutinë të imunizimit ishin të disponueshme gjatë pandemisë KOVID-19, megjithatë kishte disa çështje tjera, që kontribuuan në uljen e normave të vaksinimit gjatë vitit 2020. Për shembull, mbyllja e shkollave ka çuar në vonesa në organizimin e ekzaminimeve sistematike shëndetësore dhe imunizimeve në grup, pastaj burimet janë orientuar në plotësimin e nevojave të vaksinimit kundër KOVID-19.

“Pandemia e KOVID-19 është një kujtesë e fortë se sëmundjet infektive shkaktojnë vuajtje dhe vdekje. Megjithëse lufta kundër pandemisë KOVID-19 nuk ka përfunduar ende, është e rëndësishme të kujtojmë se çdo çrregullim i imunizimit, qoftë edhe për një periudhë të shkurtër kohore, bart në vete një rrezik të menjëhershëm për komunitetin dhe veçanërisht për fëmijët, pasi mund të pësojnë nga sëmundjet që mund të parandalohen me vaksina. Kur mungon marrja e vaksinave rutinë, rritet rreziku i epidemive”, tha Goran Koçinski, ekspert teknik i OBSH-së për imunizim.

Në prag të Javës Botërore të Imunizimit, Ministria e Shëndetësisë dhe UNICEF-i e kanë nisur një fushatë nacionale për t’i kujtuar qytetarët mbi nevojën që të përkujdesen për mbrojtjen e fëmijëve të tyre nga sëmundjet infektive, që shfaqen në fëmijëri.

“Tendenca jonë është ta arrijmë mbulimin e rekomanduar prej 95 për qind dhe në bashkëpunim me Fondit për Sigurim Shëndetësor dhe qendrat shëndetësore të fillojmë me aktivitete për intensifikimin e punës në terren për thirrjen për vaksinim të fëmijëve, që e kanë lëshuar marrjen e vaksinës. Fushata parashikon gjithashtu dërgimin e një mesazhi të unifikuar SMS për prindërit që kanë e kanë lëshuar vaksinimin e fëmijëve të tyre, si dhe forcimin e rrjetit rajonal të koordinatorëve nga qendrat e imunizimit për t’i forcuar aktivitetet në terren dhe monitorimin dhe zbulimin aktiv të fëmijëve që nuk e kanë mare vaksinën në kohë të duhur”, tha Bekim Sali, ministër i Shëndetësisë.

Ai më tej shtoi se Ministria e Shëndetësisë në vazhdimësi ofron vaksina nga prodhues të njohur botëror, të cilat detyrimisht i plotësojnë kriteret e rrepta të cilësisë, përkatësisht janë të regjistruara nga MALMED dhe pajisen me certifikatë cilësie të lëshuar nga prodhuesi dhe me certifikatë nga një laborator referues për kontrollin e cilësisë.

“Falë shkallës së lartë të vaksinimit fëmijët e dikurshëm dhe prindërit e sotëm e kanë pasur fatin të rriten pa e përjetuar vdekjen e një anëtari të familjes, shokut, apo pasojat e përjetshme të sëmundjeve si fruthi apo poliomieliti”. “Për ironi të fatit, kjo është bërë një nga arsyet pse disa njerëz besojnë se sëmundjet e parandalueshme me vaksina nuk paraqesin më kërcënim për fëmijët”," deklaroi Patricia Di Xhovani, Përfaqësuesja e UNICEF-it. “Ne u bëjmë thirrje prindërve dhe kujdestarëve, që t'ua ofrojnë fëmijëve të tyre mbrojtjen, të cilën prindërit e tyre ua kanë ofruar atyre në të kaluarën. Në shekullin e 21-të nuk duhet ta rrezikojmë me vetëdije jetën e fëmijëve dhe t’i vëmë ata në rrezik të sëmundjeve të cilat janë parandalueshme me vaksina, që janë provuar të jenë të sigurta dhe shumë efektive. Prandaj kontaktoni mjekun familjar ose pediatrin dhe shkoni në institucionin më të afërt shëndetësor ose pikën e vaksinimit”, përfundoi Përfaqësuesja e UNICEF-it.